Đối với các bệnh nhân đái tháo đường thì việc chăm sóc đôi bàn chân là điều cực kỳ quan trọng. Bởi khả năng bị nhiễm trùng của người tiểu đường cao hơn so với thể trạng của người bình thường. Nên khi bàn chân không được chăm sóc đúng cách sẽ dễ xuất hiện những vết loét. Điều này sẽ càng gây khó khăn trong việc di chuyển của bệnh nhân. Thậm chí phần vết thương sẽ có nguy cơ bị cắt bỏ nếu quá nghiêm trọng không thể cứu chữa. Làm như vậy để tránh trường hợp vết thương lây lan trên diện rộng. Dưới đây là những những thói quen nên tránh trong chăm sóc bàn chân mà bệnh nhân tiểu đường nên biết.
Bệnh đái tháo đường là gì?
Chúng ta ăn uống hàng ngày. Lượng carbohydrates từ bữa ăn được hấp thu vào đường ruột như glucose và hòa tan trong máu. Khi đó, một hormone gọi là insulin được tiết ra. Nhờ đó, glucose được đưa vào các tế bào và trở thành nguồn năng lượng của cơ thể. Nếu sự hoạt động của insulin không hiệu quả và nếu glucose tăng lên đến mức mà việc xử lý của insulin không thể đáp ứng được. Thì sẽ có một lượng lớn glucose không được chuyển hóa thành nguồn năng lượng của cơ thể và bị dư thừa trong máu. “Tình trạng lượng glucose trong máu (lượng đường trong máu) vượt quá tỷ lệ nhất định” được gọi là bệnh tiểu đường hay đái tháo đường.
Do bệnh tiểu đường có một số loại khác nhau nên không thể gộp chung vào một loại. Nhưng nhìn chung các triệu chứng cơ năng điển hình của bệnh tiểu đường cụ thể như sau:
– Đa niệu (lượng nước tiểu nhiều)
– Khô miệng, uống nhiều (hay khát nước và uống nhiều nước)
– Cân nặng giảm
– Trở nên dễ mệt mỏi
Người đái tháo đường bị biến chứng bàn chân nặng hơn vào mùa lạnh
Theo Thầy thuốc ưu tú Ths.Bs Doãn Thị Tường Vi: ‘Gặp lạnh là 1 tình trạng stress. Cơ thể chúng ta phải tiết ra những chất chống lại cái lạnh gọi là hoocmon chống stress. Và những hoocmon này lại đồng thời làm tăng đường máu. Mặt khác, khi gặp lạnh, vùng tưới máu đến lớp da bên ngoài sẽ bị co lại. Đặc biệt ở tay và chân. Do đó, tốc độ dẫn truyền của máu đến chân giảm đi. Nhất là ở các mạch máu nhỏ.
Cộng với cảm giác bị tê cóng chân tay do thời tiết khiến cho bàn chân rất dễ bị tổn thương mà người bệnh không cảm nhận được. Hệ quả là, chỉ cần một vết xước nhỏ cũng có thể dẫn tới loét, nhiễm khuẩn và cắt cụt bàn chân. Trường hợp ông N. B. C. trú tại TP.Yên Bái, tỉnh Yên Bái là một ví dụ. Ông bị tê bì các ngón chân. Cứ tưởng đó là do triệu chứng phát cước khi mùa rét đến. Nào ngờ ngón chân dần thâm đen. Đến khi xuống Bệnh viện Nội tiết Trung ương, ông đã phải tháo bỏ 3 ngón chân vì bị biến chứng thân kinh gây hoại tử.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, người bệnh cần tránh các sai lầm thường gặp sau, thì có thể hạn chế rủi ro cắt cụt chi do bị biến chứng bàn chân tiểu đường. Những sai lầm này tưởng rất nhỏ, nhưng lại gây nên tổn thương cho bàn chân. Lâu ngày, những tổn thương này sẽ bị viêm, loét. Nếu không phát hiện kịp thời, có thể khiến người bệnh phải cắt cụt chi bất cứ lúc nào.
Qua loa trong việc vệ sinh bàn chân
Người tiểu đường thường không có thói quen kiểm tra nước rửa chân hoặc nước tắm bằng nhiệt kế đo nước. Đồng thời cũng không có thói quen soi đèn kiểm tra chân và móng hàng ngày. Sai lầm này khiến cho họ không hề hay biết mình bị bỏng hoặc bị những tổn thương ở chân dù là rất nhỏ. Một số trường hợp cắt móng chân quá sát phần da. Hay cắt vào khóe móng cũng gây ra những tổn thương cho chân.
Đi chân trần hoặc dùng dép xỏ ngón dưới nền nhà. Đi tất quá chật, tất có nhiều đường may ở bên trong. Đi giầy chật, đi giầy mà không đi tất. Không kiểm tra giầy trước khi đi cũng là sai lầm rất dễ tạo thành các vết loét, vết xước ở chân của người tiểu đường.
Không dùng kem dưỡng bàn chân
Không bôi kem nẻ, kem dưỡng ẩm cho gót chân. Bôi quá nhiều kem dưỡng ẩm vào kẽ ngón chân cũng là môi trường rất thuận lợi để vi khuẩn, nấm tụ tập ở những vùng này. Đồng thời tạo thành vết loét. Bên cạnh đó, thời tiết lạnh cũng khiến nhiều người tiểu đường có thói quen chườm nóng, sưởi chân hoặc ngâm chân bằng nước nóng. Tuy nhiên, do sự nhạy cảm về cảm giác của người tiểu đường mùa lạnh thường giảm. Nên không ít trường hợp đã bị bỏng do cắm máy sưởi quá lâu. Hoặc ngâm chân bằng nước quá nóng.
Tư thế ngồi không đúng
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, nhiều người tiểu đường hay ngồi bắt chéo chân quá lâu hoặc ngồi không kê chân lên cũng là nguyên nhân làm tốc độ tưới máu xuống chân giảm đi. Bởi vậy, biến chứng tê bì chân tay càng tăng nặng.
Chăm sóc đôi bàn chân cho người đái tháo đường đúng cách
Các chuyên gia khuyến cáo, người bệnh tiểu đường nên rèn luyện thói quen kiểm tra chân và móng hàng ngày. Đồng thời nên sử dụng nhiệt kế đo nước để không gây bỏng cho chân. Cần rửa chân, vệ sinh chân sạch sẽ bằng xà bông diệt khuẩn, sát trùng.
Nên cắt móng chân theo chiều ngang, tránh cắt vào sát khóe móng để tránh những tổn thương do móng chân mọc quặp. Lau khô chân nhẹ nhàng bằng khăn, tránh trường hợp chân bị trầy xước do lực lau quá mạnh. Đồng thời bôi kem dưỡng ẩm ở gót chân để phòng tránh chân bị nứt do thời tiết lạnh và hanh khô.
Tuy nhiên cần tránh bôi kem dưỡng ẩm vào kẽ ngón chân để phòng bị nấm. Nên đi tất và dép đi trong nhà. Chọn tất rộng vừa phải, làm bằng sợi cotton mềm và nên lộn trái tất để tránh các tổn thương do đường may ở tất gây ra. Không nên chườm nóng, sưởi chân hoặc ngâm chân nước nóng, kể cả khi thấy tê bì hoặc lạnh chân để tránh bị bỏng hoặc tổn thương do nhiệt.
Ngoài ra, nên điều chỉnh tư thế ngồi, không nên bắt chéo chân quá lâu, và nên kê cao chân nếu có thể. Mặt khác, hãy cử động tập thể dục cho ngón chân ít nhất 2-3 lần mỗi ngày. Theo các chuyên gia y tế, nếu hạ và giữ được đường huyết và mỡ máu ổn định ở mức an toàn, hoàn toàn có thể ngăn ngừa được biến chứng bàn chân ở người tiểu đường.
Nguồn: lilycare.vn